piątek, 19 marca 2010

KINEMATOGRAFIA IZRAELSKA

Kinematografia izraelska

Jeszcze niedawno filmy z Izraela można było zobaczyć jedynie na festiwalach kina żydowskiego. Dziś są one doceniane na arenie międzynarodowej. Dlaczego?

Realizacja filmów na terenie Izraela rozpoczęła się na początku XX wieku, jednakże pierwszymi produkcjami były filmy propagandowe. Ich zadaniem było stworzenie obrazu mężnego “nowego Hebrajczyka”, który wyparłby ze społecznej świadomości wizerunek słabego, tchórzliwego Żyda z diaspory. Po uzyskaniu niepodległości powstało kilka małych wytwórni filmowych, ale zrealizowane w nich filmy nie dotarły do szerszej widowni.

Powstanie filmu Salah Shabati w 1964r. było momentem przełomowym. To wydarzenie uważa się za narodziny izraelskiego przemysłu filmowego. Od tej pory w kinie Izraela dominowały głównie filmy typu bureka. Nazwa ta pochodzi od słodkiej bułeczki i jest używana dla określenia niskobudżetowych komedii, w których występują stereotypowe postacie: leniwi i wulgarni Sefardyjczycy (Żydzi mieszkający na Półwyspie Iberyjskim), rywalizujący ze snobistycznymi, pozbawionymi poczucia humoru i nudnymi Aszkenazyjczykami (Żydzi zamieszkujący Europę środkową i wschodnią).

Od Kultura żydowska

Oczywiście ciekawsze obrazy pojawiały się już pod koniec lat 80 (np. „Lato Avii” o dzieciach ofiar Holocaustu, które próbują normalnie żyć w współczesnym Izraelu), jednak dopiero rok 2000 można uznać za symboliczną datę przełomu. „W poprzednich dekadach pomysł na film był prosty - mówił w jednym z wywiadów złośliwie Etgar Keret, izraelski pisarz i reżyser - Musiał być na ekranie jakiś Arab, wychowanek kibucu, najlepiej ocalony z Holocaustu, a czasem jeszcze imigrant. Ta nuda, patos i pycha reżyserów moralistów musiały się kiedyś skończyć.” W roku 2000 w życie weszła ustawa o kinematografii. Dzięki niej Izraelska Fundacja Filmowa zyskała pieniądze na produkcje filmów i unowocześnianie szkół filmowych. Zmieniła się także mentalność reżyserów. „Zamiast mówić o Izraelu, reżyserzy zaczęli opowiadać o mikroświecie wokół siebie - uważa Etgar Keret. - Zamiast dywagować o religii czy polityce, pokazują ją jako tło życia zwykłych ludzi. I nie boją się już uciekać od stereotypów, prowokować, a nawet łamać tabu.”

Kilka tytułów

Meduzy (2007r.)

Film został wyreżyserowny przez Shire Geffen oraz jej męża Edgara Kereta. Porusza on problemy młodego pokolenia Izraelitów, a w szczególności Izraelitek. Jest to historia trzech kobiet, z których każda zmaga się z inną traumą. Batya została właśnie porzucona przez chłopaka. Siedzi w wielkim mieszkaniu pogrążona w depresji. Karen miała spędzić miesiąc miodowy na Karaibach, ale z powodu pomyłki wegetuje z nowym małżonkiem w obskurnym pokoju w Tel Awiwie. W tych niesprzyjających warunkach więź łącząca młodych małżonków wystawiona zostaje na ciężką próbę. Jest jeszcze Joy, Filipinka próbująca w Izraelu zarobić na ściągnięcie do kraju swojego ukochanego synka. Kobieta opiekuje się niedołężnymi i właśnie trafił jej się wyjątkowo nieprzyjemny przypadek. Trzy pozornie banalne historie rozgrywające się w tym samym czasie i miejscu.
Film został nagrodzony Złotą Kamerą na festiwalu w Cannes.

Od Kultura żydowska

Drzewo cytrynowe (2008r.)

Reżyserem tego filmu jest Eran Riklis. Tłem dla akcji filmu są spory między Izraelem, a Palestyną. Główną bohaterką jest Salma – palestyńska wdowa. Pewnego dnia do domu naprzeciwko jej zagajnika drzew cytrynowych wprowadza się ważna osobistość - sam izraelski Minister Obrony. W krótkim czasie izraelskie siły bezpieczeństwa oświadczają, że drzewa Salmy stanowią zagrożenie dla bezpieczeństwa ministra i żądają ich wycięcia. Wdowa, razem z młodym prawnikiem szuka sprawiedliwości w sądach. Jej determinację zauważa nieszczęśliwa żona ministra. Pomimo dzielących je różnic dwie kobiety znajdują nić porozumienia.
Film zdobył wyróżnienie na festiwalu w Berlinie.

Od Kultura żydowska

Beaufort (2007r.)

Film Josepha Cedara jest uważany za jeden z największych sukcesów kina izraelskiego. Opowiada historię Liraza Liberti, 22-letniego dowódcy i jego żołnierzy, oczekujących na opuszczenie bazy wojskowej „Beaufort” w Libanie. Baza jest wciąż pod obstrzałem wroga, kiedy Liraz przygotowuje jej wysadzenie. Ma zniszczyć wszystko to, w obronie czego ginęli jego towarzysze broni i przyjaciele. Film nie koncentruje się na wojnie, scenach walki, ale na tematach ideologicznych i psychologicznych .
Obraz był nominowany do Oskara (obok „Katynia” Andrzeja Wajdy), a dostał od jury Srebrnego Niedźwiedzia.

Od Kultura żydowska

Bańka mydlana (2006r.)

Film Eytana Foxa jest chyba jedną z najodważniejszych produkcji Bliskiego Wschodu. Opowiada bowiem o miłości jaka rodzi się między Izraelczykiem i Palestyńczykiem. Trójka młodych ludzi: dziewczyna o imieniu Lulu i jej dwóch homoseksualnych przyjaciół mieszkają pod jednym dachem. I nagle w ich świat wkracza Ashram, Palestyńczyk, w którym ze wzajemnością zakochuje się Noam. Zaczyna się ukrywanie Ashrama, tworzenie mu drugiej tożsamości – izraelskiej, tak, by mógł swobodnie funkcjonować w Tel Awiwie.
Film został wyróżniony na festiwalu w Berlinie.

Od Kultura żydowska

Warto zobaczyć:

W dniach 9-10 kwietnia 2010r odbędzie się w warszawskim kinie Kinoteka 2 edycja Festiwalu Kina Izraelskiego. Więcej informacji pod adresem http://www.kolnoa.pl/pl/


Bibliografia:

http://wyborcza.pl/1,101708,5167903.html
http://wikipedia.org/wiki/The_Bubble_%282006_film%29
http://en.wikipedia.org/wiki/Beaufort_%28film%29
http://en.wikipedia.org/wiki/Jellyfish_%28film%29
http://en.wikipedia.org/wiki/Lemon_Tree_%28film%29
http://www.filmweb.pl/
http://www.arabia.pl/content/view/292283/107/
http://www.schorr.edu.pl/index.php?

Wykonanie:
A.C. 1, S.M. 8

Brak komentarzy:

Prześlij komentarz